Η γυναίκα στην Ηλεία,από το Μύθο στην Ιστορία Θεές,μάγισσες,μάνες,αγωνίστριες

                 Πουλχερία Γεωργιοπούλου

Η γυναίκα στην Ηλεία,από το Μύθο στην Ιστορία

Θεές,μάγισσες,μάνες,αγωνίστριες

Από την ιστορία,την τέχνη,τη λογοτεχνία,τη λαογραφία και τη μυθολογία μπορεί κάποιος να προσλάβει,σε αφθονία τα στοιχεία εκείνα που περιγράφουν τη συμπονετική,ελεήμων και φιλεύσπλαχνη μορφή της αρχετυπικής γυναικείας μορφής στην Ηλεία.

Από την εποχή της προϊστορίας,που κάποτε θεωρούνταν μυθική,ευρήματα μας δίνουν πληροφορίες για ένα πολύχρωμο πολιτισμικό μωσαϊκό όπου λατρευόταν μια φιλεύσπλαχνη Μητέρα Θεά της αφθονίας.

Πολλά τα ονόματα με τα οποία η ανθρωπότητα απέδιδε τιμές σε αυτή την "βασίλισσα του ουρανού και της γης".

Η μεγάλη Κυρά του κόσμου έλουζε τους ανθρώπους στο φως της ηπιότητας ,της τρυφερότητας,του ενδιαφέροντος και της συμπόνιας.

Η πιο παλιά θεά της Ολυμπίας ήταν η Γη,η οποία μαρτυρείται σε χάσμα της γης στους ΝΔ πρόποδες του Κρονίου,εκεί όπου υπήρχε το "Γαίον" ,το γνωστό μαντείο της.

Ο ρόλος της ιέρειας της Δήμητρας,Χαμύνης στους αγώνες των ιστορικών χρόνων ,καθώς και ο βωμός της θεάς στο στάδιο αποδεικνύουν την παλαιά κυριαρχία των γυναικείων θεοτήτων στην Ολυμπία.

Προς τιμήν της Ήρας ,της σεβάσμιας συζύγου του Διός,θα οικοδομηθεί το Ηραίον,μέσα στην Ιερά Άλτη.

Οι Ηλείοι τίμησαν την Αθηνά ,την πάνσοφη κόρη του Δία με ναούς και βωμούς στην Ολυμπία,την Ήλιδα και αλλού δίνοντάς της πολλά επίθετα: Κυδωνία, Εργάνη, Λαρισαία, Σκιλλουντία.

Ιδιαίτερα όμως την λάτρεψαν οι Ηλείες με το προσωνύμιο Μητέρα,αφού εισάκουσε την παράκλησή τους,να μείνουν έγκυες, όταν η επιδρομή του Ηρακλή είχε ερημώσει από άνδρες τη χώρα τους.

Καλλιτέχνες της κλασσικής εποχής απεικόνισαν την θεά του Έρωτα την Αφροδίτη, είτε σαν προστάτιδα του γάμου, Ουρανία Αφροδίτη και το άγαλμα αυτό πατούσε σε χελώνα, σύμβολο της αγνής και ήσυχης οικογενειακής ζωής είτε ως Πάνδημος Αφροδίτη,θεά του σαρκικού έρωτα και απεικονιζόταν καθισμένη πάνω σε τράγο.

Στο άγριο και εξαιρετικής ομορφιάς τοπίο της Φιγαλείας,λατρευόταν η Μέλαινα Δήμητρα σαν μια ιππόμορφη θεότητα ,που αντιπροσωπεύει τη Γη που γεννά τα φυτά και τα ζώα. Ο χθόνιος χαρακτήρας της λατρείας της υποδηλώνεται από τα ευρήματα, ειδώλια και αναθήματα, που εντοπίστηκαν σε σπηλαιώδη χώρο-λατρευτικό άντρο και δείχνουν νυχτερινές ,οργιαστικές ή μυστηριακές τελετές από τις γυναίκες της περιοχής.

Στα δασωμένα βουνά της Ηλείας δεν μπορούσε να μη λατρευθεί ιδιαίτερα και η Άρτεμη ως "Πότνια θηρών",προστάτιδα του ζωϊκού και φυτικού βασιλείου.Η τοξότρα Άρτεμη τριγυρνούσε στις κορφές του Ερύμανθου και οι Ηλείοι θα την τιμήσουν με πολλά ιερά,τα λεγόμενα Αρτεμίσια.

Πολλά επίθετα θα της αποδώσουν όπως: Επίσκοπος,Φιλομείραξ,Ελεία,Κοκκώκα,Αλφειαία,Αγροτέρα.

Πρόσκληση.

''Σχολαρχείον'': Εμείς θυμόμαστε- Ζωντανή βιβλιοθήκη.

ΕΜΕΙΣ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ-ΖΩΝΤΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ (Δευτέρα 29/5 στις 11.00)
Είναι ταιριαστό η ενότητα να κλείσει με ένα προσκύνημα, μια οφειλόμενη τιμή.
Επιθυμία της ομάδας είναι η επίσκεψη στο Μουσείο Νίκου Μπελογιάννη.

Πριν ο Νίκος Μπελογιάννης φτάσει να γίνει παγκόσμιο σύμβολο ηρωισμού και θυσίας ήταν ένα παληκαράκι που έτρεξε, έπαιξε και ανδρώθηκε στους ίδιους δρόμους που εμείς βιώνουμε την καθημερινότητά μας.
Θα πάμε να τον συναντήσουμε ανάμεσα στην οικογένεια, τους συγγενείς, τους συμμαθητές, παρέα με το φιλόλογο και πνευματικό του πατέρα όσον αφορά το κομμάτι της ιδεολογίας του.
Θα τον παρακολουθήσουμε μέσα από την μαχητική του αρθρογραφία, μπροστάρη στους αγώνες της αγροτιάς με το σταφιδικό ζήτημα, τους κοινωνικούς αγώνες.
Το στρατόπεδο της ζωής που επέλεξε να υπηρετήσει ήταν μια γονιδιακή κληρονομιά που κρατούσε από τους μπαρουτοκαπνισμένους, τουρκοφάγους προγόνους.
Ο Νίκος Μπελογιάννης έγινε αυτό που του υπαγόρευσε η συνείδησή του, η επιστημονική του κατάρτιση, η απουσία διλημμάτων όταν τέθηκε το ερώτημα της Ελευθερίας ή του Θανάτου όταν ο ξένος κατακτητής πάτησε τον τόπο.
Κατήγγειλε ύστερα με λόγο και έργο την ξενοκίνητη υποτέλεια που έφτανε στα όρια ενός αποκρουστικού μισελληνισμού.

''Σχολαρχείον'':Οι Εμφύλιοι Πόλεμοι και Διχασμοί στην Ελλάδα-Κοινωνικοπολιτικές Διαστάσεις.

ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ...
...Για την ενότητα που εισηγήθηκε η κ. Άννα Μοσχόβου φιλόλογος "ΕΜΦΥΛΙΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΧΑΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ- ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ".
Το πολύ ενδιαφέρον θέμα έτσι όπως έχει καταγραφεί μέσα από τις ιστορικές πηγές κάλυψε η κ. Μοσχόβου από την ΟΜΗΡΙΚΗ εποχή έως την περίοδο του Γεωργίου Α΄ 1863-1913 ( Χαρίλαος Τρικούπης-αστικός μετασχηματισμός του κράτους, Ευαγγελικά, κίνημα του Θέρισου, δολοφονία Μαρίνου Αντύπα, αγώνες εργατών και αγροτών στο Κιλελέρ, Α΄ Βαλκανικός πόλεμος κλπ).

Θερμές ευχαριστίες στην κ. Άννα Μοσχόβου για τον πνευματικό άθλο που πραγματοποίησε καλύπτοντας μέσα σε τέσσερις μήνες αρκετούς αιώνες της ελληνικής ιστορίας.
Με το σπάνιο επικοινωνιακό χάρισμα που την διακρίνει φώτισε αθέατες πλευρές της ιστορίας των εμφυλίων και των διχασμών βοηθώντας μας να κατανοήσουμε τις ρίζες μιας κακοδαιμονίας που μάλλον φτάνει ως τις μέρες μας.

''Σχολαρχείον'':Εξερευνητές και Θαλασσοπόροι.

Αύριο Τρίτη 23/5 και ώρα 19:00, θα πραγματοποιηθεί το τελευταίο μάθημα του εξαμήνου μας στην ενότητα, Εξερευνητές και Θαλασσοπόροι.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

ΔΙΕΘΝΗΣ ΗΜΕΡΑ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
Πέμπτη 18 Μαΐου 2017
Στην Αρχαία Ολυμπία θα γίνει φέτος η συνάντηση των φίλων του Σχολαρχείου και της Παπαχριστοπουλείου Βιβλιοθήκης.

Σκεφτήκαμε να περιηγηθούμε στο κομψό και απέριττο νεοκλασικό οικοδόμημα του Παλαιού Μουσείου της Ολυμπίας το "ΣΥΓΓΡΕΙΟΝ".
Πέμπτη πρωί περίπου στις 10.30 θα χαρούμε την ανοιξιάτικη Ολυμπία,σκεπτόμενοι εκείνη την περιγραφή του Νίκου Καζαντζάκη...
"Βγήκα στο κατώφλι του Μουσείου,προχώρησα λίγο στην εξέδρα,κάτω από ένα πεύκο.
Μεσημέρι ,έβραζε τώρα ο ήλιος κι ακούγονταν πέρα στον όχτο του Κλαδέου σα μακρινό μελισσολόι η βουή του πανηγυριού...
Πίκρα ξαφνική με κυρίεψε. Θα φτάσουμε άραγε ποτέ την ισορροπία μας κι εμείς και τον ήρεμο ηρωικό οραματισμό της αρχαίας Ελλάδας;
Κάθε προσκυνητής ,όταν ξεθηκαρώσει από το όραμα αυτό της Ολυμπίας και προβάλει στο κατώφλι του Μουσείου κι

Σχολαρχείον: Εμείς θυμόμαστε- Ζωντανή βιβλιοθήκη.

ΕΜΕΙΣ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ-ΖΩΝΤΑΝΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ (Δευτέρα 15/5 και ώρα 11.00-12.00)
Γυναίκες μάρτυρες της εποχής τους
Αν οι γυναίκες είχαν μιλήσει...από την Κρήτη ως την Κύπρο και από τα Ιωάννινα ως την Μεγάλη Ελλάδα εγκαταλείποντας την σιωπηλή τους απελπισία,θα σήκωναν το βλέμμα και με χέρι σταθερό θα καταδείκνυαν την θλιβερή εικονογράφηση της δυστυχίας τους,μέσα από τη λαϊκή έκφραση και αδιάψευστο μάρτυρα των βασάνων τους.

"Το σύμπαν της αμαρτίας είναι ένα καλά τακτοποιημένο σύμπαν"
Μάγισσες και γιάτρισσες στο έργο του Ανδρέα Καρκαβίτσα,του Εμμανουήλ Ροΐδη,της ηλειακής λαογραφίας,η καταδεσμική επιγραφή της Ολυμπίας, Αγαμήδη η κόρη του Αυγεία.
Αγαπημένες γυναικείες μορφές
ακίνητες ή ανίκητες στο χρόνο;
Σήμερα τα δικαιώματα των γυναικών και όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα θεωρητικά προστατεύονται.
Όμως ποιο μήνυμα εισπράττεται όταν ένα από τα πιο μισογυνικά καθεστώτα του κόσμου εκλέχθηκε μέλος της Επιτροπής για τα Δικαιώματα των Γυναικών στον ΟΗΕ και μέσα στο Ευρωκοινοβούλιο ακούγονται τοποθετήσεις (''οι γυναίκες πρέπει να πληρώνονται λιγότερο από τους άντρες ,γιατί είναι πιο αδύναμες,πιο μικρόσωμες και λιγότερο έξυπνες") που μεταφέρουν τη κοινωνία πολλά χρόνια πίσω;